Bão Yagi: bài học đầu tư vào khả năng chống chịu, ứng phó

Sự tàn phá của cơn bão Yagi là một lời nhắc nhở rõ ràng: các mối đe dọa về khí hậu có thể nhanh chóng trở thành thảm họa khí hậu. Điều này được thể hiện rõ khi cơn bão quét qua miền Bắc Việt Nam, để lại một chuỗi tàn phá khủng khiếp. Vô số sinh mạng đã mất đi, sinh kế bị hủy hoại, nhiều trẻ em và gia đình đã phải chứng kiến những cảnh tượng tàn khốc khôn tả.

Đứng giữa đống đổ nát của những ngôi nhà tại một xã nhỏ ở Xín Cái, một huyện miền núi  xa xôi của tỉnh Hà Giang, tôi bàng hoàng trước những gì còn sót lại ở nơi mà trước đây từng là mái ấm của các gia đình với những cuộc sống giản dị. 

Chính ở đây, tôi cũng đã chứng kiến tận mắt nhu cầu cấp thiết về việc đầu tư vào khả năng chống chịu khí hậu và sự chuẩn bị ứng phó thiên tai để đảm bảo cộng đồng được bảo vệ tốt hơn trước những thảm họa tự nhiên như bão Yagi.

Khi chúng tôi lái xe lên những con đường quanh co, ngập bùn dẫn đến Xín Cái ở huyện Mèo Vạc, điều dễ dàng nhận thấy là đây chính là những nơi mà viện trợ nhân đạo khó có tiếp cận nhất. 

Thực tế, đối với nhiều gia đình mà tôi gặp, cơn bão không phải là ký ức xa xôi; nó là thực tại mà họ vẫn đang phải đối mặt. Những gia đình này đã phải vật lộn để trang trải cuộc sống trước khi cơn bão xảy ra. Giờ đây với họ, những thứ còn lại là vô cùng ít ỏi.

Sùng, một ông bố trẻ, kể với tôi về một trận lở đất lớn do bão gây ra đã san phẳng ngôi nhà của anh, cuốn trôi nhiều năm lao động vất vả và toàn bộ tài sản gia đình chỉ trong vài giây. Mặc dù Sùng đã cứu được gia đình mình, họ đã mất nhà cửa, một số gia súc và toàn bộ vườn ngô. 

Giờ đây, anh và gia đình đang tập trung xây dựng lại ngôi nhà của mình bằng những nguồn lực còn sót lại cùng với một số hỗ trợ từ chính phủ và UNICEF.

UNICEF đã hợp tác với chính quyền địa phương để cung cấp hỗ trợ khẩn cấp trong đó có bồn chứa nước và tiền mặt, nhưng những biện pháp này chỉ là sự khởi đầu. Ảnh hưởng của bão Yagi có nguy cơ đảo ngược nhiều năm sự phát triển đã đạt được tại các cộng đồng dễ bị tổn thương này, và qua đó cho chúng ta thấy tầm quan trọng của việc đầu tư vào khả năng chống chịu trước biến đổi khí hậu. 

Một trong những giải pháp cốt yếu là tăng cường cơ sở hạ tầng và dịch vụ chống chịu khí hậu: điều này có nghĩa là đảm bảo các cơ sở vật chất như nhà cửa, trường học và cơ sở y tế, cơ sở hạ tầng nước và vệ sinh quan trọng được xây dựng theo cách mà có thể chống chịu được những cú sốc khí hậu.

Một giải pháp tiếp theo là chuẩn bị sẵn sàng cho người dân, trong đó có trẻ em khả năng ứng phó tốt hơn với thiên tai. UNICEF và chính phủ đã thực hiện các tiếp cận này trong thời gian qua và các đối tác của chúng tôi cho biết việc này đã góp phần cứu được nhiều mạng sống. Nhưng cho dù thiên tai vẫn có khả năng lấy đi dù chỉ một sinh mạng, thì công tác chuẩn bị vẫn còn là chưa đủ. 

Bằng việc tăng cường đầu tư vào khả năng chống chịu khí hậu, chúng ta có thể bảo vệ trẻ em và các gia đình khỏi những thảm họa tiếp theo, cứu được nhiều mạng sống và duy trì được sinh kế của nhiều gia đình.

Chúng ta không thể chờ đợi thảm họa tiếp theo rồi mới hành động. Bằng cách đầu tư vào cơ sở hạ tầng và dịch vụ bền vững, hỗ trợ cộng đồng địa phương và chuẩn bị cho các cú sốc khí hậu trong tương lai, chúng ta có thể đảm bảo rằng trẻ em có một môi trường an toàn và ổn định để trưởng thành.

Người dân Hà Giang đã sẵn sàng khôi phục lại cuộc sống. Việc mà chúng ta cần làm là làm sao để hỗ trợ họ sẵn sàng ứng phó một cách bền vững và hiệu quả nhất trong thời gian tới.